صف نانوایی‌ها این روزها دو قسمت است. قسمتی که نان معمولی می‌خواهند و قسمتی که از آن مخصوص‌ها سفارش داده‌اند.
ترازوی نانوا با گرد سفیدی پوشیده شده و آن‌قدر که خمیر روی آن نرفته لایه نازک گرد سفید حتی خط نخورده است.
نانوا به‌جای ترازو دست خود را محک کرده و درحالی‌که گلوله خمیر را در یکدست گرفته کمی آن را بالا پایین می‌کند و روی میز دیگر پرتاب می‌کند. کسی حق اعتراض ندارد. از فردای اعتراض نانوا به فرد معترض نان نمی‌دهد.
به همین خاطر ۱۰ ها چشم به دست نانوا دوخته شده تا قوت اصلی را آماده و شکم‌های گرسنه را بی‌حرف و حدیث سیر کند.
اندازه نان متغیر در روزهای مختلف
نسترن محرم زاده هر بار که خواسته حرفی بزند همسرش مانعش شده و گفته خدا جوابشان را می‌دهد.
اما این شهروند اردبیلی معتقد است این تفکر چاره کار نیست و باید فکر اساسی برای نان‌هایی که یک روز دراز است و یک روز کوتاه کرد.
وی در این خصوص بهخبرنگار مهرگفت: نمی‌شود که هیچ نظری نداد و نانوا هر طور که می‌خواهد بپزد. همین رفتارها باعث می‌شود نانوایان سلیقه خود را اعمال کنند و هر طور دوست دارند نان بپزند و تحویل مردم بدهند.
عبدالله محمدی بربری که در دست دارد را به من نشان می‌دهد و می‌گوید فقط می‌خواهم جواب سؤالت را این‌طور بدهم که خودت این‌یکی که کنجد دار است با این‌یکی که کنجد ندارد را مقایسه کن.
وی اضافه کرد: این چند تا دانه کنجد شده ۵۰۰ تومان و وقتی می‌گوییم نانوا خوب بپز می‌گوید همین‌که هست. کنجد به این گرانی را می‌خواهی چقدر رویش بپاشم.
شهروند دیگری از بی‌توجهی به وزن نان گله‌مند است و معتقد است ترازوی نانواها دکوری بیش نیست که فقط برای دل‌خوشی بازرس‌ها یک گوشه گذاشته‌اند.
احمد نصیب زاده این رفتار نانواها که بدون وزن کردن خمیر را باز می‌کنند نادرست می‌داند و معتقد است هرچند دست نانوا به‌اندازه خمیر عادت می‌کند اما بهتر است وزن شود.
نان با نان فرق دارد
سوی دیگر ماجرا نیز شنیدنی است. تمامی گله‌مندی‌های شهروندان از وضعیت پخت‌وپز در اردبیل در حالی است که طی سال‌های اخیر دستگاه‌های اجرایی مختلفی برای آموزش نانوایان خیز برداشته‌اند و آن‌قدر که مربیانی در کارگاه‌های عملی آمده‌اند پخت نان را به نانوا نشان داده‌اند.
این‌ها البته کارساز نیست. گلایه‌ها به قوت خود باقی است و نانوایان نیز خود را به‌حق می‌دانند.
یکی از نانوایان با ابراز گله‌مندی از درآمد حداقلی در این شغل اینکه وزن نان رعایت نشود را امری عادی توصیف کرد و گفت: خرجمان مگر درمی‌آید که بخواهیم به این چیزها فکر کنیم.
از بین تخلفات آرد و نان ۱۶۴ مورد گران‌فروشی، ۵۸۵ مورد کم‌فروشی و ۶۸ مورد عدم درج قیمت و نصب نرخ نامه گزارش شده است.وی بابیان اینکه نمی‌شود با این حجم پخت نان، یکی‌یکی خمیرها را وزن کرد، اضافه کرد: هیچ‌کس اعتراضی ندارد و نان تا آخرین عدد به فروش می‌رسد.
یک نانوای دیگر درحالی‌که خمیر سنگک را به‌زور آب و ورز کش می‌دهد معتقد است نان با نان فرق دارد و باید قیمت آن‌ها نیز فرق بکند.
این نانوا چندان اعتقادی به وزن کردن خمیری که برای پخت نان بزرگ‌تر و مخصوص‌تر درخواست می‌شود ندارد و معتقد است خود نانوا می‌داند چقدر خمیر بردارد.
تخلفات میان بری که دور از چشم ناظر است
شهروندان دلیل عمده این تخلفات را ضعف نظارت و بازرسی می‌دانند و معتقدند اینکه به بهانه درآمد پایین نانوا تخلف کند درست نیست.
بررسی وضعیت عملکرد بازرسی و نظارت آرد و نان در ۹ ماهه نخست سال نیز روابط معنی‌داری در بین آمارها نشان می‌دهد و بیشتر این گمان را تشدید می‌کند که برخی نانوایان تخلفات عدم رعایت قیمت را با میان‌بر انجام می‌دهند.
به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در ۹ ماهه نخست سال جاری ۳۲ هزار و ۳۷۶ مورد بازرسی از نانوایی‌ها صورت گرفته و هزار و ۵۵۱ پرونده تشکیل شده است.
اما آنچه در اظهارات سید حامد عاملی قابل‌توجه است، این است که تعداد تخلفات کشف‌شده به‌مراتب بیشتر از تعداد پرونده‌ها است و در همین مدت هزار و ۶۶۷ مورد تخلف به ثبت رسیده است.
وی در گفتگو باخبرنگار مهرتصریح کرد: از بین تخلفات آرد و نان ۱۶۴ مورد گران‌فروشی، ۵۸۵ مورد کم‌فروشی و ۶۸ مورد عدم درج قیمت و نصب نرخ نامه گزارش شده است.
جالب آنکه باوجود آمار قابل‌توجه گران‌فروشی و کم‌فروشی تخلف عدم اجرای ضوابط قیمت‌گذاری صفر مورد است و این نشان می‌دهد هرچند به‌ظاهر نانوایان ضوابط قیمت‌گذاری را اجرا می‌کنند و ناظران و بازرسان را راضی روانه می‌کنند اما در مقابل نان را به اشکال مختلف تغییر وزن و ظاهر داده وبه شکل سلیقه‌ای به مشتری به فروش می‌رسانند.
مشکلات نان در وضعیتی است که هنوز نهاد مشخصی به‌عنوان متولی نان در استان اردبیل عهده‌دار ساماندهی وضعیت نان نیست و هرچند فرماندار اردبیل بارها بهبود وضعیت نان را دغدغه خود اعلام کرده اما به‌درستی مشخص نیست رسیدگی به وضعیت نان متعلق به کدام دستگاه اجرایی است.