بیش از نه ماه مانده تا رسیدن اسفند ماه 94 و آغاز رسمی رقابت های انتخابات مجلس دهم؛ اما آنطور که به نظر می رسد رقابت برای بسیاری از افراد و گروه ها از مدت ها پیش آغاز شده است. گروه های اصلاح طلب و اعتدال گرا در این مدت سعی کردند با ترمیم و بازسازی سازمان های سیاسی و نهادهای مدنی خود، بدنه اجتماعی حامیانشان را حفظ و سازمان دهی کنند تا بتوانند نمایندگانی را راهی مجلس کنند که به گفته خودشان بتواند دولت منتخب را در «آوار برداری» و «بازسازی» آثار به جای مانده از دولت پیشین یاری کنند.
شرایط برای اصولگرایان اما کمی متفاوت بود. آنان که پس از خرداد 92 و پس از رقابتی پایاپای در شورای های شهر و از دست دادن دولت، متوجه وزن سبد رای خود شده بودند، در این دو سال هر چه داشتند روی میز گفتگو ریختند تا بتوانند به راهبردی برای حفظ سهم خود از قدرت در مجلس برسند و از تکرار خرداد 92 جلوگیری کنند. در این میان البته هستند افرادی که نسبشان به دولت سابق می رسد و در این مدت در سکوتی معنادار گفتگوهایی را با گروه های مختلف اصولگرا و به طور مشخص جبهه ی پایداری پیش برده اند تا بلکه بتوانند در همکاری با این گروه ها، رویای بازگشت به قدرت را به واقعیت نزدیک کنند.
اصلاح طلب ها؛ همه‌ی راه ها به شورای نگهبان ختم می شود
در هفته های اخیر با برگزاری انتخابات شورای هماهنگی جبهه‌ی اصلاح طلبان اردبیل، فعالیت انتخاباتی بیست حزب و سازمان سیاسی عضو این شورا به طور رسمی آغاز شد. «شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان در قالب کمیته انتخابات در 9 ماه مانده به انتخابات مجلس سعی و تلاشش بر این است تا با برگزاری جلسات مستمر با حضور همه 20 حزب و گروهی که وجود دارد با تبیین شاخصه‌ها و معیارهای انتخابات نامزدی شایسته تلاش و کوشش جدی را انجام دهند تا با انتخاب بهترین نامزدها زمینه مشارکت همه‌جانبه مردم در انتخابات پیش‌رو را فراهم آورد».
این را مرتضی مقدم، رئیس جدید شورای هماهنگی اصلاح طلبان اردبیل می گوید. شورای تحت مدیریت او قرار است در نخستین مرحله از فرایند سراسری سه مرحله‌ای انتخاب نامزدهای اصلاح طلب که زیر نظر عبدالواحد موسوی لاری، وزیر کشور دولت اصلاحات، جریان دارد، فهرست پیشنهادی نامزدهای خود را برای بررسی در مراحل بعدی معرفی کند تا در نهایت احزاب و تشکل های سیاسی اصلاح طلب با لیستی واحد در انتخابات پیش روی مجلس حاضر شوند.
«همه احزاب اصلاح‌طلب در نهایت همدلی و هم‌افزایی سعی‌شان بر این است تا با کنار گذاشتن اختلاف نظرهای احتمالی همدل و هماهنگ حرکت کرده و در قالب یک لیست واحد برای انتخابات مجلس دهم نامزدهایشان را معرفی کنند».
مقدم این را در حالی می گوید که شنیده ها از جلسه‌ی انتخابات داخلی شورا، حکایت از بروز برخی اختلاف نظرهای جدی و تنش شدید بین اعضا دارد؛ این اختلاف نظرهایی که در روز انتخابات منجر به ترک قهرآمیز جلسه توسط چند تن از حاضران شد. آن طور که یکی از اعضای این شورا به خبرنگار ما گفت: «این اختلافات به این دلیل ایجاد شده که به نظر می رسد افرادی که اکنون در هیئت رئیسه قرار گرفته اند، در هماهنگی با برخی نامزدها، از پیش گزینه های خود را قطعی کرده اند و این مسئله راه گفتگو و تعامل اعضا را مسدود و فرصت رسیدن به همدلی و هماهنگی را از شورا دریغ می کند.»
از بین فعالان سیاسی اصلاح طلب، آن طور که به نظر می رسد حضور ک. پ قطعی است. فعالیت های وی از ماه ها پیش شکل جدیدی به خود گرفته است؛ سعی در همراهی با برخی چهره ها دارد، ادبیات و مضمون نطق هایش در مجلس تغییر کرده و بیش از پیش به رسانه ها توجه نشان می دهد. و. آ هم پس از دو دوره غیبت، باز سودای بازگشت به بهارستان را دارد؛ دبیری برادرش، در تشکیلات اردبیل «حزب مردمی اصلاحات» به نظر تلاشی برای ورود به شورای هماهنگی اصلاح طلبان می رسید که با عدم پذیرش عضویت این حزب در شورا، عملا ناکام ماند. هرچند او در این مدت موفق به جلب حمایت برخی چهره های شاخص اصلاح طلب شد. با وجود اینکه حضور این دو نفر قطعی به نظر می رسد، اما اصلاح طلبان اردبیل برای حمایت از آنان تردیدهایی دارند؛
در این میان اما کسی که سال ها پیش در تبلیغات انتخاباتی اش خود را «پیر مجلس» معرفی می کرد هم این روزها فعالیت هایی را برای بازگشت به مجلس آغاز کرده است. ع. غ ، در صورت حضور به طور حتم مورد حمایت احزاب و تشکل های اصلاح طلب قرار خواهد گرفت، اما خود او ظاهرا هنوز تصمیم قطعی برای اعلام نامزدی نگرفته است.
این سه نفر با وجود تمام اختلاف هایشان، در یک چیز مشترکند و آن نگرانی شان بابت گرفتن صلاحیت از «شورای نگهبان» است. آثار سیاسی به جامانده از حوادث تلخ گذشته و نَقل هایی که این روزها سینه به سینه پیرامون آن ها می چرخد، می تواند عبور پیچ شورای نگهبان بیش از همیشه برای آن ها دشوار کند و همین، کار اعضای شورای هماهنگی اصلاح طلبان اردبیل را در رسیدن به فهرستی سه نفره دشوار کرده است؛ چه این که آن ها نگرانند در صورت تمرکز بر این چهره ها، پس از اعلام فهرست اسامی نامزدهای واجد صلاحیت توسط شورای نگهبان، دست خودشان را خالی ببیند و ناچار به حمایت و جمع شدن حول نامزدهای حداقلی خود شوند.
از همین روست که برخی از اعضای این شورا و فعالان سیاسی اصلاح طلب میانه رو درصدد دعوت از برخی چهره های تکنوکرات اصلاح طلب و معتدل هستند که در گذشته سابقه ی درخشانی در امور اجرایی داشتند و می‌توان با خیالی آسوده از بایت تایید صلاحیت شان توسط شورای نگهبان، نام آنان را در فهرست قرار داد.
آن طور که شنیده می شود این افراد تاکنون برخی گفتگوها و رایزنی ها با چهره هایی چون سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان، فرماندار سابق نمین، رئیس سابق عقیدتی-سیاسی پلیس امنیت ناجا و مشاور فعلی بنیاد بعثت، م. ع (اقتصاددان و رئیس اتاق اپک در وزارت نفت)، مدیر کل فعلی اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی اردبیل را آغاز کرده اند و حتی برخی اخبار حاکی از جمع آوری امضا برای دعوت از یکی از این چهره ها را دارد.
اصولگراها؛ زمستان در راه است
اختلاف ها در اردوگاه اصولگرایان کم تر از اصلاح طلبان نیست؛ با این تفاوت که اصولگرایان با مشکل کثرت نامزدها و پراکندگی مواجه اند. هرچه اصلاح طلبان برای رسیدن به همگرایی و وحدت تشکیلاتی تلاش می کنند، در جبهه ی مقابل، نامزدهای اصلی بی اعتنا به «ریش سفید»ها و بزرگترهایشان، از ماه ها قبل فعالیت های انتخاباتی خود را آغاز کرده اند. اصولگرایان در حال حاضر از سه کرسی اردبیل در مجلس، دو کرسی و نیم را در اختیار دارند و در تلاشند تا در انتخابات پیش رو، حداقل یک کرسی را حفظ کنند. شاید هم حتی یک کرسی و نیم! کسی چه می داند؛ همه چیز بستگی به لیست اصلاح طلبان دارد!
ظاهرا نارضایتی برخی اصولگراها از عملکرد برخی نمایندگان اصولگرای استان در مجلس، کار او را برای نشستن دوباره آنها بر صندلی سبز رنگ دشوارتر کرده است.
شهردار تازه استعفا داده اردبیل اما تنها اصولگرایی است که به طور رسمی اعلام کرده بصورت مستقل در انتخابات حاضر خواهد بود. او از ماه ها قبل فعالیت جدی خود را شروع کرده بود و این چند ماه را صرف گفتگو با برخی چهره های تاثیر گذار برای جلب حمایت آنان کرد. «مردمی ترین شهردار تاریخ اردبیل» -عنوانی که یکی از خبرگزاری های «مستقل» به شهردار تقدیم کرد- که در آغاز دوره‌ی شهریاری اش عهد چهارساله با مردم بسته بود، در حالی بزرگترین سازمان مردم نهاد اردبیل را برای حضور در نهاد مهمتر یعنی مجلس ترک کرد که انتظار می رود در ماه های آینده پاسخ گوی برخی ابهامات و تخریب هایی باشد که او را نیز بی نصیب نگذاشته اند.
نامزد اصولگرایان سنتی تنها روحانی نماینده دوره قبل خواهد بود که پس از یک دوره ناکامی، در تلاش است تا تجربه ی خوش مجلس هشتم را برای خود تکرار کند. او نیز از سال گذشته پیگیر امور مربوط به جذب حامیان بود و به نظر می رسد در این زمینه کم توفیق هم نبوده است.
در مقابل، در ماه های گذشته گاهی نجواهایی از میان گروه های اصولگرا به گوش رسیده که یکی از برادران ثمرینی را صدا می زد! این دو برادر که هر دو از قضا در دولت احمدی نژاد اقبال استانداری اردبیل را یافتند، در محور فعالیت های نیروهای حامی دولت سابق و اعضای جبهه ی پایداری هستند. برادر بزرگتر بین سرلیستی در اردبیل یا اعلام حضور در تهران در تردید است. در صورتی که برادر بزرگتر از تهران وارد انتخابات شود، احتمالا برادر کوچکتر نامزد اصلی اصولگرایان اردبیل خواهد بود. کوچکترین برادر خانواده فعلا پیشنهاد برخی گروه ها برای حضور در لیست اصولگرایان اردبیل است.
در این بین حتی نام رئیس ستاد احمدی نژاد در استان اردبیل و فرماندار اسبق اردبیل هم به جهت برخی نزدیکی ها بارئیس دولت سابق، در میان نیروهای حامی احمدی نژاد به گوش می رسد. اما اختلاف های با برادران ثمرینی در زمانی که هر دو بر سر مسئولیت بودند، احتمالا مانع از همگرایی واقعی آنان خواهد شد.
در عین حال، اصولگرایان میانه رو، نام هایی باسابقه چون برخی سرداران سرشناس و چهره های جوانی چون م. ب (مدیرکل پیشین امور مناطق محروم استانداری) و ح. ع (معاون صعنت و معدن استاندار سابق) را هم روی میز دارند.
ر. ک پنجمین منتخب انتخابات دوره ی گذشته، پس از اعلام نتایج بسیاری را متعجب کرد، قصد دارد بار دیگر بختش را بیازماید. آن طور که از اخبار بر می آید، ب. م روانپزشک «باز» هم در صحنه حاضر خواهد بود. ق. م طوفان اندیشه و ص. ف قاضی سابق و وکیل فعلی هنوز تصمیم قطعی نگرفته اند، اما بی میل به حضور هم نیستند. م.م معاون سابق آموزش و پرورش، ی. خ قاضی اهل حور و ه. م فرماندار سابق خلخال در دولت احمدی نژاد هم گزینه هایی هستند که گاهی نامشان به گوش می خورد. باید دید اصولگرایان با این پراکندگی و سرمای حاکم بر روابط، چگونه زمستان را پشت سر خواهند گذاشت.
مستقل ها؛ پیش به سوی بهارستان، با دوچرخه‌ی «سه مار»!
حضور مستقل در انتخابات این لطف را دارد که می توان به دور از درگیری های جناحی و درون گروهی فعالیت ها را پیش برد. اما همین نکته‌ی مثبت، در عین حال، مهم ترین آسیب ورود مستقل به صحنه است؛ کسی از شما حمایت نمی کند!
رئیس سابق شورای شهر این دوره اردبیل، فعلا اولین کاندیدایی است که اعلام کرده به عنوان نامزد حامی دولت در صحنه حاضر خواهد شد. اما او نیم نگاهی نیز به حضور مستقل دارد. او این روزها بیش از پیش مصاحبه می کند. به طور رسمی اعلام کرده به زودی از عضویت در شورای شهر استعفا خواهد کرد و در انتخابات حاضر خواهد بود و در حالی که بنا بر قانون، دولت نمی تواند از هیچ نامزدی حمایت کند و محمدباقر نوبخت، دبیرکل حزب اعتدال و توسعه، نزدیک ترین حزب سیاسی به دولت، رسما اعلام کرده که این حزب برنامه ای برای انتخابات ندارد، او خود را نماینده‌ی دولت معرفی می کند. وی امیدوار به خالی ماندن دست اصلاح طلبان پس از اعلام فهرست اسامی نامزدهای واجد صلاحیت است تا بلکه اینطور بتواند حمایت آنان را جلب کند.
شاید اگر ولی نعمتی آرای لازم را برای ورود به شورای شهر کسب نکرده بود، امروز نه نامی از دیگر همکار خوش خنده اش در میان نامزدها بود و نه نامی از خانم مجری معروف. پس از انتخابات شورای شهر دوم که اصولگرایان سعی کردند با تکیه بر محبوبیت برخی چهره های مشهور سهم خود را از صندلی های شورا افزایش دهند، سریال حضور چهره هایی که بدون پشتوانه ی سیاسی و صرفا با تکیه بر محبوبیت مردمی خود وارد صحنه می شدند آغاز شد. حالا هم خبرها حکایت از حضور نام هر دوی این افراد در بین نامزدها وجود دارد. خبرهایی که در ادامه، می گویند این دو برای مقابله با یکدیگر و شکستن رای هم وارد شده اند. هر چند مشخص نیست کدام یک زودتر و خودجوش اعلام تمایل کرده و کدام یک دیرتر و با برنامه ی مقابله.
عجیب ترین خبر اما خبری است که با توجه به زمزمه های تغییر در راس وزارت کشور و رفتن رحمانی فضلی از ساختمان آجری خیابان فاطمی از یک سو و نارضایتی نسبی دولت از عملکرد استاندار اردبیل از سویی دیگر، چندان دور از واقعیت به نظر نمی رسد.
خبر مربوط به چند ماه پیش و برگزاری چند جلسه‌ی متوالی برای بررسی شرایط نامزدی مجید خدابخش، استاندار فعلی اردبیل در انتخابات مجلس دهم است. خبری که دنباله دار نشد و به نظر می رسید همه چیز در همان چند جلسه تمام شده است. اما حالا با بازگشایی تشکیلات حزب کارگزاران سازندگی ایران در اردبیل و حضور همزمان برخی بستگان و مدیران استاندار در شورای مرکزی این تشکیلات و حضور نماینده ی این حزب در هیات رییسه شورای هماهنگی اصلاح طلبان، می توان نشانه هایی از نگاه دوباره‌ی استاندار به هفتم اسفندماه جست اما هنوز احتمال آن بسیار اندک است.
با وجود اینکه بیشتر نظرسنجی ها حکایت از آن دارند که با توجه به نارضایتی عمومی از عملکرد وکلای سابق، به احتمال زیاد چهره های جدید با اقبال بیشتری از سوی مردم مواجه شوند، اما به نظر می رسد انتخابات مجلس هفتم اسفندماه 94، میدانی برای وزن کشی چهره های با سابقه ی سیاسی در اردبیل خواهد بود. از شهردار و نماینده‌ی شورای شهر تا فرماندار و استاندار، این روزها احتمالا انتخابات مجلس، مهم ترین دغدغه ی رجال سیاسی است. در این آشفته بازار اختلاف و تنش، همه به دنبال تاثیر گذاری بر لیست های انتخاباتی و جذب حمایت و سرمایه اند و آنچه باز در این میان مغفول می ماند، «توسعه ی اردبیل» است.